Alle muziekstijlen vind ik boeiend

Interview en tekst: Annie Oude Avenhuis - 9 mei 2018

‘Er bestaat alleen muziek, vergeet het onderscheid tussen jazz en klassiek.’ Ties Mellema is een klassiek geschoolde saxofonist. Hij werkt als solo artiest, als kamermusicus en als docent aan het Fontys Conservatorium in Tilburg. Hij speelt graag met vrienden en onderzoekt het grijze gebied tussen stijlen. In 1997 richt hij met vrienden het Amstel Quartet op. Hij wint diverse prijzen, o.a. de prestigieuze Nederlandse Muziekprijs in 2010. Al jaren is hij jurylid voor de Dutch Classical Talent en hij houdt zich bezig met straatfotografie. Voor de tweede keer krijgt hij de ziekte van Hodgkin in het voorjaar van 2017. Opnieuw revalideren en een periode van bezinning: ‘De dingen die ik eerst even tussendoor deed staan nu centraal.’

Charlie Parker
‘Ik hoorde Charlie Parker op de saxofoon, de heldere klank en de snelle noten. Puur intuïtief koos ik toen voor de saxofoon.’ Maar hij vertelt ook dat “het Candy Dulfer tijdperk” is aangebroken. Honderd leerlingen op de muziekschool spelen saxofoon. Dat was een enorme stimulans. De leerlingen vormen een saxofoonensemble en allerlei saxofoonkwartetten. Ties studeert plichtsgetrouw een half uur per dag en doet het heel graag. ‘Mijn moeder hielp me vaak met oefenen: de syncopen- na de tel spelen- vond ik moeilijk.’ Zijn ouders spelen beiden piano en draaien alle muziekstijlen door elkaar. ‘Eigenlijk wist ik toen al, op mijn achtste, dat ik muziek wilde studeren.’ 

Amerika
Ties gaat naar het gymnasium in Bergen op Zoom. Muziek is een sociale aangelegenheid voor hem. Hij speelt saxofoon, contrabas en basgitaar in bandjes en ensembles. Als uitwisselings-student gaat hij een jaar naar Amerika. Hij speelt eerste alt in de Bigband, soleert vaak en krijgt de Louis Armstrong Award als hij zestien is. Dat maakt indruk. Terug naar Nederland twijfelt hij over de vervolgstudie: rechten of medicijnen. Hij heeft een gesprek met een leuke docent, Decaan Ome Leo, dat bepalend is: “Iedereen, zoals jij met belangstelling voor een creatief vak, kiest er vroeg of laat tóch voor om er iets mee te gaan doen.” Hij gaat naar het conservatorium in Amsterdam en slaagt cum laude. 

Periode van bezinning
In 2008 krijgt hij een ernstige handblessure. De artsen zeggen dat hij nooit meer kan spelen. Dankzij zijn discipline, doorzettingsvermogen en wilskracht heeft hij met een andere techniek leren spelen. Muziek maken wordt ook een soort meditatie, waarbij je alles moet loslaten. De autobiografische voorstelling “The End of Desire” noemt hij ‘de artistieke verwerking van de blessure in 2008’. Een tweede tegenslag komt in 2015: hij krijgt de ziekte van Hodgkin  en ondergaat een intensieve chemokuur. Hij heeft tijd om na te denken over zijn leven en twijfelt veel. Hij doet een schrijfcursus “The Artist Way”. ‘Elke dag zonder censuur een aantal pagina’s vol schrijven betekent dat je ergens achter komt. Hij stopt rigoreus met het Amstel Quartet na 20 jaar. Ties: ‘mijn wens is om iets vanuit het niets te maken.’ Op dit moment is hij op zoek naar de balans in zijn leven en probeert hij zichzelf artistiek gezien opnieuw uit te vinden.

Splendor
Mellema is vanaf het begin betrokken bij Splendor. Musici beheren en organiseren de concertzaal, dat is uniek in de wereld. ‘Onbeperkte repetitieruimte en een plek voor try-out’, zo noemt hij Splendor. ‘Het is jammer dat het gebouw niet in mijn buurt staat, dan zou ik er elke dag zitten.’ De laatste drie jaar is hij door zijn ziekte nauwelijks actief. 

Zen-funk
‘In het algemeen ben ik vrij nuchter, maar de tweede keer – voorjaar 2017- kwam de kanker terug. Toen zonk de moed in mijn schoenen. Ik ben weer aan het revalideren en ik heb weer zin om naar muziek te luisteren. Al twee weken lang ben ik geobsedeerd door muziek van de Zwitser Nik Bärtsch: een combinatie van minimal, jazz en funk. Ik kwam hem op het spoor door de ontdeklijst van Spotify. Het is muziek die ik op zet als ik ergens naar toe fiets, in de trein zit, in bad lig of een boek lees. Nik Bärtsch noemt zijn muziek zen-funk. Zijn muziek is heel rustig met weinig ontwikkeling, blijft hangen in een bepaalde groove en geeft stabiliteit en rust. Het is muziek waar ik naar kan luisteren én bij in slaap kan vallen. Dat is wat ik op dit moment nodig heb.’